CÂU HỎI Bố mẹ tôi không sống với nhau đã hơn 15 năm nay, mỗi người sống một nơi và vẫn chưa thực hiện ly hôn. Hiện tại mẹ tôi muốn mua đất đai nhưng lại vướng vào vấn đề ly hôn. Mẹ tôi cũng đã liên lạc bố tôi về để giải quyết ly hôn nhưng ông không đồng ý về. Thêm nữa, giấy đăng ký kết hôn giờ cũng đã mất. Vậy có hướng giải quyết nào để mẹ tôi có thể thực…
CÂU HỎI
Bố mẹ tôi không sống với nhau đã hơn 15 năm nay, mỗi người sống một nơi và vẫn chưa thực hiện ly hôn. Hiện tại mẹ tôi muốn mua đất đai nhưng lại vướng vào vấn đề ly hôn. Mẹ tôi cũng đã liên lạc bố tôi về để giải quyết ly hôn nhưng ông không đồng ý về. Thêm nữa, giấy đăng ký kết hôn giờ cũng đã mất. Vậy có hướng giải quyết nào để mẹ tôi có thể thực hiện mua bán đất đai được không? Xin cảm ơn luật sư.
LUẬT SƯ TRẢ LỜI
Đại diện cho Công ty Luật Newvision, Luật sư Tuấn, chúng tôi xin đưa ra ý kiến tư vấn thủ tục ly hôn cho trường hợp của bạn như sau:
Ba, mẹ bạn dù đã không còn chung sống với nhau hơn 15 năm nhưng do 2 người chưa thực hiện thủ tục ly hôn theo quy định của pháp luật nên dưới góc độ pháp lý, ba mẹ bạn vẫn còn tồn tại quan hệ vợ, chồng và vấn đề tài sản sẽ được giải quyết theo quy định của pháp luật Hôn nhân và gia đình. Theo pháp luật Hôn nhân và Gia đình thì tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân sẽ là tài sản chung của vợ, chồng. Tài sản riêng của vợ, chồng bao gồm:
“1. Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong quá trình hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.
2.Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ và chồng. những lợi nhuận phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của Luật này” (Điều 43).
Do đó, nếu mẹ bạn có ý định mua đất đai khi vẫn đang trong thời kỳ hôn nhân và không chứng minh được tài sản dùng để mua đất đai đó là tài sản riêng của mẹ bạn (có thể là tài sản có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng; tặng cho riêng; Quyền tài sản đối với đối tượng sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ; Tài sản mà vợ, chồng xác lập quyền sở hữu riêng theo bản án, quyết định của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác; Khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định của pháp luật về ưu đãi cho người có công với cách mạng; quyền tài sản khác gắn liền với nhân thân của vợ, chồng…) thì đất đai đó đương nhiên sẽ được coi là tài sản chung mà bố bạn hoàn toàn không có nghĩa vụ phải chứng minh.
Theo quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 thì tài sản của vợ chồng khi ly hôn sẽ được giải quyết theo thoả thuận của các bên. Nếu các bên không tự thoả thuận được thì Tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn sẽ được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố:
“a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
c) Bảo vệ những lợi ích chính đáng của mỗi bên trong quá trình sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng”.
Do đó, để đất đai mua trong thời kì hôn nhân thuộc sở hữu riêng của mình mẹ bạn có thể thực hiện một trong các cách sau đây:
- Trực tiếp đưa ra các chứng cứ chứng minh đây là tài sản riêng (Nếu có).
- Lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng, có cơ quan công chứng chứng nhận. Hồ sơ chứng nhận giấy tờ thỏa thuận tài sản riêng bao gồm: Văn bản thỏa thuận tài sản riêng (theo mẫu Phòng Công chứng), Giấy tờ hợp lệ về nhà đất, Hộ khẩu, Giấy chứng minh nhân dân, Giấy chứng nhận kết hôn của hai vợ chồng.
- Vợ chồng làm Giấy cam kết, rằng căn nhà mà mẹ bạn đứng tên là tài sản riêng của vợ, được mua bằng nguồn tiền riêng của vợ, người còn lại không có đóng góp công sức, tiền của gì cả và khẳng định vợ có toàn quyền định đoạt về sau này. Giấy cam kết này do vợ hoặc chồng tự viết (hoặc đánh máy), có xác nhận chữ ký tại UBND cấp xã nơi chồng cư trú.
- Tự thoả thuận với nhau về việc phân chia tài sản khi ly hôn rồi yêu cầu Toà án công nhận thoả thuận đó.
- Trường hợp xấu nhất khi mẹ bạn không chứng minh được tài sản riêng và bố bạn không đồng ý thoả thuận thì khi ly hôn mẹ bạn có thể đưa ra các căn cứ để chứng minh về hoàn cảnh, công sức đóng góp của mẹ bạn trong việc tạo lập, duy trì tài sản chung (như nó được mua hoàn toàn từ tiền của mẹ bạn khi bố mẹ bạn ly thân, bố bạn hoàn toàn không có đóng góp gì trong việc tạo lập tài sản đó…) để Toà án làm căn cứ quyết định chia tài sản nhằm đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp cho mỗi bên đương sự.
Trân thành cảm ơn quý khách :