Trong mấy năm gần đây, những vụ án gây chấn động dư luận về tội phạm xâm hại tình dục ở trẻ em khiến người dân vô cùng bức xúc, đặc biệt những nạn nhân bị xâm hại còn quá nhỏ tuổi, trước đây người bị xâm hại thường từ 13-18 tuổi thì nay xuất hiện nhiều vụ việc chỉ mới ở lứa từ 2-13 tuổi Theo thống kê của Hiệp hội Quốc gia Phòng Chống Bạo hành trẻ em (NSPCC) độ tuổi trung bình…
Trong mấy năm gần đây, những vụ án gây chấn động dư luận về tội phạm xâm hại tình dục ở trẻ em khiến người dân vô cùng bức xúc, đặc biệt những nạn nhân bị xâm hại còn quá nhỏ tuổi, trước đây người bị xâm hại thường từ 13-18 tuổi thì nay xuất hiện nhiều vụ việc chỉ mới ở lứa từ 2-13 tuổi
Theo thống kê của Hiệp hội Quốc gia Phòng Chống Bạo hành trẻ em (NSPCC) độ tuổi trung bình của trẻ em bị xâm hại tình dục là 9 tuổi và cứ 4 bé gái thì có 1 bé bị xâm hại tình dục, 6 bé trai thì có 1 bé bị xâm hại tình dục.Trong đó có hơn 93% nạn nhân và gia đình có quen biết kẻ xâm hại mình, hơn 47% kẻ xâm hại là những người thân, họ hàng, hàng xóm xung quanh gia đình nạn nhân
Ông Nguyễn Trọng An, nguyên Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và Chăm sóc trẻ em, Bộ LĐTB-XH cho biết, con số hơn một ngàn vụ mỗi năm thực chất chỉ là những vụ việc được báo cáo. Rất nhiều vụ bị chính kẻ xâm hại dọa dẫm hay vì lý do khác nhau mà không báo cáo. Có nhiều trường hợp vụ việc xảy ra đến 2-3 năm mới báo công an, khi đó chứng cứ là hết sức quan trọng để làm căn cứ giải quyết vụ án theo pháp luật nhưng nhiều gia đình không đưa ra được chứng cứ do thời gian quá lâu đã khiến cho tội phạm không thể bị trừng phạt
Tình trạng xâm hại tình dục trẻ em tăng cao – Phân tích nguyên nhân và những hình phạt đích đáng
Vì vậy, pháp luật hình sự là một trong những công cụ vô cùng sắc bén và hữu hiệu để đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm về xậm hại tình dục trẻ em, góp phần duy trì trật tự an toàn xã hội, mọi người được sống trong một môi trường xã hội an toàn, lành mạnh, mang tính nhân văn cao.
Tuy nhiên đối với việc tội phạm ngày càng gia tăng như hiện nay, chúng ta đang đặt ra 1 câu hỏi là công cụ sắc bén nhất này liệu có đang thực sự hiệu quả?
Những nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng xâm hại tình dục trẻ em ngày càng tăng cao:
Nguyên nhân chủ quan:
Thứ nhất, chúng ta không thể phủ nhận vai trò của gia đình trong việc bảo vệ chính những đứa con thân yêu của mình. Việc cha mẹ sao nhãng, bỏ mặc con cái ở một số gia đình chính là mầm mống nảy sinh các hành vi xâm hại tình dục đối với trẻ em. Đặc biệt hiện này, tình trạng cha mẹ ly hôn, ly thân hay mắc các tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật… cũng là nguyên nhân dẫn đến việc trẻ em không muồn nói chuyện với cha mẹ, thâm chí bỏ học, lang thang và bị xâm hại tình dục.
Thứ hai, trẻ em ở nhà một mình, đi đâu đó một mình nơi vắng là nguyên nhân trực tiếp và tạo điều kiện cho những kẻ xấu có hành vi xâm hại tình dục (chiếm trên 50% số vụ trẻ bị xâm hại).
Thứ ba, thực trạng rất đau lòng hiện này là có những cháu bị xâm hại tình dục nhưng không hề biết việc mình bị xâm hại. Đó là do bản thân cha mẹ không nhận thức được các trường hợp nguy cơ cao trẻ bị xâm hại, đa phần cha mẹ vẫn còn e ngại, thậm chí không dạy trẻ biết được những bộ phận nào trên cơ thể mà người khác không được động vào, gia đình và nhà trường không trang bị cho các cháu những kiến thức nền tảng để hiểu rõ về cơ thể mình, những biện pháp để các cháu có thể phòng tránh và tự bảo vệ chính mình.
Nguyên nhân khách quan:
Thứ nhất là sự xuất hiện của những ấn phẩm, trò chơi, thông tin trên mạng Internet, phim ảnh ngoài luồng có tính chất bạo lực và khiêu dâm đã góp phần dẫn đến nguy cơ trẻ bị xâm hại.
Thứ hai là các quy định trong hệ thống luật pháp chưa đưa ra và xử lý các hành vi xâm hại tình dục trẻ em còn chưa được đồng bộ, cụ thể như pháp luật không có quy định những hành vi như nhìn, ngắm, vuốt ve, sờ mó, ôm ấp… là hành vi xâm hại tình dục đối với trẻ em. Trong khi, đó chính là nguồn cơn dẫn đến việc số lượng trẻ em bị xâm hại tình dục.
Thứ ba là công tác truyền thông, giáo dục và vận động xã hội để bảo vệ, chăm sóc trẻ em chưa thực sự hiệu quả đã dẫn đến hệ lụy xấu đến trẻ em.
Thứ tư là khi xã hội bước vào gia đoạn phát triển nóng sẽ có nhiều vấn đề liên quan tới con trẻ như có nhiều thông tin có thể dễ kích động cũng như kích động tới phần con trong con người, khiến cho một người bình thường nhưng vào một lúc nào đó, phần con trỗi dậy khiến bản thân họ không thể cưỡng lại được và gây nên những hành vi đồi bại, suy đạo đức. Hay do những người đàn ông mắc bệnh, có những thói quen và hành vi đồi bại với trẻ em
3 vụ án điển hình trong những ngày qua
Vụ án thứ nhất được nói đến là vụ Cao Mạnh Hùng sinh năm 1983 tại Đông Hưng, Thái Bình, từng là cán bộ ngân hàng nay đã chuyển công tác và chỗ ở khi bị phát hiện xâm hại tình dục bé gái 8 tuổi. Điều đáng nói là Cao Mạnh Hùng đã lấy vợ ở phố Tân Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội và có con trai 3 tuổi song vẫn giở trò cầm thú với bé T.Y.N, con của chị N.T.L.Hùng đã dùng vũ lực, ép buộc cháu quan hệ, làm cháu đau đớn tại bộ phận sinh dục. Mẹ bé kể: Con tôi có kêu cứu nhưng bạn bè chơi cùng nghĩ là đang chơi nên không ai để ý. Khi đó chỉ có hai cháu M.Q và cháu B phát hiện ra, đã dùng chổi và dép đánh vào lưng của Hùng thì Hùng mới thả con tôi ra. Con bé quá sợ hãi đã chạy trốn vào nhà bác”
Quá uất ức trước sự việc trên, chị N.T.L đã gọi vợ chồng Cao Mạnh Hùng (vợ Hùng là cháu gái chị chồng chị N.T.L) sang nói chuyện. Theo lời kể của chị N.T.L và nội dung cuộc ghi âm buổi nói chuyện hôm đó, Hùng đã liên tục xin lỗi gia đình và thừa nhận có hành vi sờ soạng cháu T.Y.N.
Sáng 10.1.2017, chị N.T.L đã đưa con gái đến công an phường Thịnh Liệt để tố cáo hành vi của Cao Mạnh Hùng. Sau khi tiếp nhận vụ việc, chiều 11.1, đại diện công an phường đã cùng với gia đình đưa bé T.Y.N đi giám định.Theo kêt luận giám định, cháu gái bị “tổn thương bộ phận sinh dục, rách màng trinh, xây xát và phù nề xung quanh”
Sau khi bị gia đình nạn nhân tố cáo, Cao Mạnh Hùng đã được cơ quan công an phường Thịnh Liệt triệu tập. Thế nhưng đến ngày 14.1.2017, gia đình chị N.T.L thấy Hùng được thả ra. Tiếp đến, Hùng cùng vợ con đã lẳng lặng chuyển nhà đi khỏi nơi khác. Tuy nhiên, sau hơn 2 tháng cầu cứu khắp nơi, người mẹ của bé gái 8 tuổi bị xâm hại tình dục vẫn chưa nhận được câu trả lời trong khi Cao Mạnh Hùng chưa bị xử lý dù các chứng cứ đã rất rõ ràng.
Phải chăng Cao Mạnh Hùng do có nhiều mối quan hệ với cán bộ cấp cao của tỉnh Xnên đến nay hắn vẫn ngoài vòng pháp luật?
Trao đổi với luật sư Lê Văn Luân, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cháu N., cho rằng:“Lẽ ra cơ quan công an nên khởi tố vụ án để điều tra. Vụ việc này có dấu hiệu tội phạm, có người tố cáo, có bị hại, có nhân chứng, giám định đã xác định cháu bé bị tổn thương… Như vậy đã đủ căn cứ để khởi tố một vụ án hình sự.” – luật sư Luân thông tin thêm, cơ quan điều tra đã mời nhân chứng là một bé trai và truy xét một nhân chứng 12 tuổi cũng là nạn nhân trước đó.
Cũng theo luật sư Lê Văn Luân, tới đây, với tư cách người bảo vệ quyền lợi của cháu N., ông sẽ kiến nghị cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự. Trường hợp cơ quan điều tra không khởi tố, luật sư này sẽ đề nghị Viện KSND cùng cấp ra quyết định khởi tố vụ án.
Vụ án thứ hai là vào cuối tháng 6-2016, trong lúc tâm sự với con, chị T.T.T (37 tuổi; sống tại chung cư Lakeside, phường Nguyễn An Ninh, TP Vũng Tàu ) gặng hỏi và cháu N. trả lời rằng nhiều lần bị một cụ ông sống cùng chung cư đưa ra góc cầu thang xâm hại tình dục. Chị T. đã đưa điện thoại để cháu N. đi chụp hình ông già trên và cháu N. đã chỉ đích danh ông N.K.Th (77 tuổi, ngụ TP Vũng Tàu). Chị T. cũng đã nhiều lần làm đơn gửi công an đồng thời gửi các cấp có thẩm quyền xử lý.
Khi nhận được đơn của chị T., cơ quan có thẩm quyền đã chỉ đạo công an khẩn trương thụ lý, điều tra, xác minh vụ án và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Đến tháng 8-2016, cơ quan điều tra đã có quyết định khởi tố vụ án xâm hại tình dục trẻ em liên quan đến ông N.K.Th.Từ trường hợp của bé gái này, cơ quan điều tra đã làm việc với gia đình của 6 em khác và cả 6 em đều chỉ đích danh ông Th. là người có hành vi dâm ô. Công an cũng đã đã tiến hành đo đạc hiện trường và điều tra vụ án.
Tuy nhiên đã hơn 8 tháng trôi qua, vụ án vẫn chưa được giải quyết triết để. Ngày 12/3/2017 vừa qua Chủ tịch nước Trần Đại Quang vừa yêu cầu Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo các cơ quan tư pháp làm rõ vụ án dâm ô trẻ em tại chung cư ở TP Vũng Tàu để sớm đưa ra kết luận.
Vụ án thứ ba: Một vụ án ấu dâm trẻ em có yếu tố nước ngoài được xứ lý tại Mỹ đó là vào ngày 16.12 tại Tòa Thượng thẩm California (West Justice Center), thành phố Westminster, California đã diễn ra phiên tòa tuyên án cuối cùng dành cho diễn viên Minh Béo vì 3 tội danh: quan hệ tình dục bằng miệng với trẻ vị thành niên, có hành động khiêu dâm với một em bé dưới 14 tuổi và gạ gẫm trẻ nhỏ để thực hiện hành vi dâm ô..
Hình phạt đối với Minh Béo là 18 tháng tù, sau khi mãn hạn tù sẽ không được về Việt Nam ngay mà phải tiếp tục bị giam tại nhà tù của Sở di trú để chờ đợi các thủ tục trục xuất về nước.Minh Béo sẽ bị trục xuất khỏi lãnh thổ Mỹ, bị từ chối cho quay trở lại, bị từ chối cho trở thành công dân Mỹ
Trong quãng thời gian 3 ngày này, Minh Béo phải hoàn thành các nghĩa vụ: bồi thường số tiền 300 USD cho tiểu bang, và 70 USD cho quận hạt. Minh Béo đồng thời phải cung cấp mẫu DNA cho tiểu bang và địa phương,và bị ghi vào danh sách tội phạm tình dục suốt đời nếu sinh sống, đi học, đi làm tại California.
Luật sư Bobby Taghavi – đại diện bên cơ quan công tố cho biết, diễn viên Hồng Quang Minh ( Minh Béo) sẽ phải thực hiện một loạt yêu cầu khác như: Không được quấy rối, tấn công, đe dọa, sỉ nhục, đi theo hoặc phá hủy tài sản thuộc về tinh thần lẫn thể chất của nạn nhân; Không được sở hữu những vũ khí như súng, những chất gây nổ; Không được tìm cách liên lạc với nạn nhân và gia đình nạn nhân bằng thư tay hoặc qua hệ thống điện toán; Không được đến gần nạn nhân trong vòng 90m;…
Từ những vụ án đã xảy ra từ trong nước đến ngoài nước có thể thấy việc xử lý và luận tội cho những kẻ có hành vi xâm hại này không phải là chuyện 1 sớm 1 chiều có thể giải quyết xong. Tùy theo tình hình phát triển và áp dụng pháp luật các nước mà thời gian này có thể dài hay ngắn. Tuy nhiên, pháp luật nước ta trong giai đoạn tố tụng còn nhiều lỗ hổng để những kẻ phạm tội có thể dễ dàng thoát tội, đặc biệt với những kẻ có quan hệ “rộng ” đối với những người có chức có quyền trong cơ quan nhà nước.
Hậu quả to lớn để lại cho những đứa trẻ
Hậu quả của xâm hại tình dục ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sự phát triển bình thường của trẻ em như mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, mất khả năng sinh sản. Nguy hiểm hơn chính là nhiều em bị rơi vào trạng thái hoảng loạn, sợ hãi, xấu hổ, không muốn giao tiếp với mọi người thậm chí bị trầm cảm nặng nề. Nếu không may mang thai, các em còn phải nghỉ học giữa chừng và trở thành 1 bà mẹ khi còn quá nhỏ và ảnh hưởng đến những thế hệ sau này của đất nước.
Tình trạng xâm hại tình dục trẻ em tăng cao – Phân tích nguyên nhân và những hình phạt đích đáng
TS tâm lý Nguyễn Minh Thảo – ĐHQG Hà Nội cũng cho biết: “Tâm lý của người Á Đông thường kín đáo, không muốn nhiều người biết chuyện đời tư nên hầu hết các vụ hiếp dâm cũng như xâm hại tình dục trẻ em ít bị gia đình tố cáo. Họ sợ ảnh hưởng đến tương lai con gái khi tất cả mọi người đều biết. Điều này đã dẫn đến những hậu quả là càng ngày càng nhiều kẻ phạm tội thoát khỏi sự trừng trị của pháp luật. Mặt khác, trong một số trường hợp, khi bị hiếp dâm, do xấu hổ nên nạn nhân không tố cáo ngay. Sau khoảng thời gian dài, nạn nhân mới dần lấy lại trạng thái tĩnh tâm và làm đơn tố cáo. Trong những trường hợp này việc thu thập chứng cứ cũng như xử lý rất khó khăn, phức tạp.”.
Hình phạt theo bộ luật hình sự Việt Nam:
Trong từng trường hợp phạm tội, tùy thuộc vào hành vi phạm tội cụ thể, tương ứng với mỗi tội danh mà Bộ luật Hình sự hiện hành quy định mức hình phạt khác nhau:
- Thấp nhất từ 6 tháng đến 3 năm tù, Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ7 năm đến 12 năm (Tội dâm ô với trẻ em – Điều 116);
- Cao nhất có thể lên đến tù chung thân, Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm (Tội cưỡng dâm trẻ em – Điều 114) hoặc tử hình (Tội hiếp dâm trẻ em – Điều 112).
Còn trong Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
- Thấp nhất từ 6 tháng đến 3 năm tù và khung hình phạt cao nhất của tội này đến 12 năm, kèm theo những hình phạt bổ sung cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định trong 1-5 năm ( Tội dâm ô với người dưới 16 tuổi – Điều 146, tội Sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm – Điều 147)
- Cao nhất trong khung hình phạt là chung thân hoặc tử hình nếu bị xác định có tính chất loạn luân, làm nạn nhân có thai, phạm tội hai lần trở lên, có tổ chức, nhiều người hiếp một người, hoặc phạm tội với người dưới 10 tuổi, làm nạn nhân chết hoặc tự sát (tội Cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi – Điều 144, tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi – Điều 142)
Như vậy, Bộ luật hình sự của nước ta quy định khá nặng về tội danh xâm hại tình dục trẻ em. Nhìn chung, khung hình phạt rất cao, cao nhất có thể là án tử hình tuy nhiên về công tác thực thi pháp luật, công tác điều tra, khởi tố để luận tội cho những tội phạm này còn nhiều hạn chế.
Pháp luật dù quy định hình phạt rất nặng nhưng khi đưa vào thực tiễn lại chưa đủ tính răn đe do nhưng kẻ phạm tội không hiểu rõ pháp luật, công tác thực thi còn kém hiệu quả, nhiều vụ án còn bị che đậy bởi những mối quan hệ với người có chức quyền nên rơi vào quên lãng… Vì vậy, để bộ luật hình sự thực sự có hiệu quả, trở thành 1 công cụ răn đe hữu hiệu thì các cơ quan có thẩm quyền nên làm tốt công tác đưa pháp luật đến từng địa bàn phổ biến cho nhân dân, thực hiên tốt việc thi hành pháp luật để xử lý đúng người đúng tội.
Tìm hiểu Pháp luật trên Thế giới
Tại Indonesia
Các nhà lập pháp Indonesia tăng khung hình phạt đối với tội phạm bạo lực tình dục trẻ em, cho phép tử hình hoặc thiến hóa học kẻ hiếp dâm trẻ em. Thiến hóa học tức là tội phạm sẽ bị hoạn bằng hóa chất để “tiêu diệt dục tính”. Bên cạnh đó, tội phạm chịu mức án tối thiểu 10 năm tù giam. Sau khi ra tù, họ phải đeo thiết bị điện tử giúp cảnh sát theo dõi nhất cử nhất động suốt 24/24.
Bộ trưởng Y tế Indonesia Nila Moeloek khẳng định, khi hoạn bằng hóa chất thực tế là tiêm hormone nữ tính tổng hợp vào người phạm nhân trong thời gian chờ xét xử và tác dụng của nó sẽ mất đi sau một thời gian
Tại Mỹ
Tội danh tấn công tình dục trẻ em có thể chịu các hình phạt như: phạt tiền, phạt tù, bị ghi tên là tội phạm tình dục suốt đời hoặc hạn chế ân xá và tùy theo mức độ nghiêm trọng của sự việc mà áp dụng hình phạt. Tuy nhiên ở hầu hết các bang Mỹ không áp dụng án tử với tội danh này.
Một số nước khác
Trên thế giới, một số quốc gia như Hàn Quốc, Ba Lan, Đức, Thụy Điển, Đan Mạch, Nga và một số bang của Mỹ từ rất lâu và đã áp dụng hình phạt “thiến hóa học” với tội phạm ấu dâm (theo BBC). Tại các bang như Illinois, Ohio, California và Arkansas của Mỹ, kẻ tái phạm có thể chọn một trong các hình phạt gồm thiến, phẫu thuật hay tiêm hóa chất trước khi được ra tù.
Về hình phạt “thiến hóa học”
Một nghiên cứu năm 1991 của Đại học Johns Hopkins, Mỹ, cho thấy sau khi bị tiêm hóa chất, chưa đến 10% người phạm tội ấu dâm tái phạm trong khoảng thời gian 5 năm sau đó. Tuy nhiên, những nghiên cứu khác cho thấy một số tội phạm có sự thay đổi đột biến nồng độ testosterone và tăng ham muốn tình dục sau khi bị “thiến”.
Đề xuất thiến tội phạm hiếp dâm cũng từng gây bão ở Ấn Độ. Phần đông bác sĩ ở đây phản đối vì cho rằng giải pháp này thực sự không thiết thực khi tốn kém mà lại không có hiệu quả kéo dài vì thuốc tiêm cũng có thể gây biến chứng và tác dụng phụ như ức chết về tâm lý, dẫn đến các hành vi phạm tội khác.
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý đối với các tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em
Bộ luật hình sự đang có hiệu lực nhìn chung đã đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, xã hội phát triển với nhiều hình thức, thủ đoạn phạm tội mới cho nên một số quy định của pháp luật đã bộc lộ những bất cập, cần nghiên cứu, hoàn thiện bổ sung.
Vì vậy để nâng cao hơn nữa hiệu quả trong hoạt động điều tra truy tố, xét xử các vụ án về xâm phạm tình dục trẻ em thì nên thực hiện một số giải pháp sau đây:
Thứ nhất, pháp nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan nhà nước có liên quan đến việc giải quyết vụ án hình sự có tội danh xâm phạm tình dục trẻ em, thực hiện tốt công tác thực thi pháp luật.
Thứ hai, các cơ quan tiến hành tố tụng, nhất là Cơ quan điều tra cần phối hợp với cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội để làm tốt công tác thuyết phục nạn nhân là trẻ em và gia đình không che dấu do tâm lý sợ hãi, xấu hổ để họ giúp đỡ trong việc thu thập chứng cứ của vụ án, nâng cao chất lượng giải quyết vụ án và tăng cường tính răn đe khi các vụ án đều được giải quyết triệt để.
Thứ ba, nâng cao trình độ, năng lực và trách nhiệm người tiến hành tố tụng, không bao che cho kẻ có tội khi giải quyết vụ án hình sự có tội danh xâm phạm tình dục trẻ em.
Thứ tư, Nhà nước cần có những cơ chế để bảo vệ nạn nhân, ngăn ngừa kẻ bị tố giác tiếp cận nạn nhân và gia đình để đe dọa làm ảnh hưởng đến quá trình giải quyết vụ án.
