“Một tuần trước anh trai tôi có đi uống rượu với bạn, do uống nhiều nên bị say. Ở quán nhậu, anh trai tôi đã dùng chai bia đập vào đầu anh T với lý do anh T chế giễu gia đình tôi nghèo, không được giáo dục. Sau đó anh T bất tỉnh và được đưa đi bệnh viện cấp cứu. Anh T đã khỏe và sắp được ra viện. Sau khi tỉnh rượu thì anh trai tôi không biết gì về sự việc…
“Một tuần trước anh trai tôi có đi uống rượu với bạn, do uống nhiều nên bị say. Ở quán nhậu, anh trai tôi đã dùng chai bia đập vào đầu anh T với lý do anh T chế giễu gia đình tôi nghèo, không được giáo dục. Sau đó anh T bất tỉnh và được đưa đi bệnh viện cấp cứu. Anh T đã khỏe và sắp được ra viện. Sau khi tỉnh rượu thì anh trai tôi không biết gì về sự việc đã xảy ra. Nếu gia đình anh T tố cáo thì anh trai tôi có phải đi tù không? Mong Luật sư sớm tư vấn cho tôi. Xin cảm ơn!”
Trả lời tư vấn:
Vụ việc của bạn chúng tôi xin tư vấn như sau:
Hành vi anh trai bạn dùng chai bia đập vào đầu anh T sẽ cấu thành tội Cố ý gây thương tích nếu tỷ lệ thương tật của anh T từ 11% trở lên hoặc dưới 11% nhưng thuộc các trường hợp qua định tại khoản 1 Điều 104 Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung 2009
“Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm:
A) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người;
B) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân;
C) Phạm tội nhiều lần đối với cùng một người hoặc đối với nhiều người;
D) Đối với trẻ em, phụ nữ đang có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
Đ) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;
E) Có tổ chức;
G) Trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục;
H) Thuê gây thương tích hoặc gây thương tích thuê;
I) Có tính chất côn đồ hoặc tái phạm nguy hiểm;
K) Để cản trở người thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.”
Tùy thuộc vào tỷ lệ thương tật của anh K mà hành vi cố ý gây thương tích của anh trai bạn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khoản tương ứng trong Điều 104.
Trong trường hợp này bạn có nhấn mạnh là anh trai bạn thực hiện hành vi trong lúc say rượu thì có phạm tội hay không.
Căn cứ vào Điều 14 Bộ luật hình sự thì:
“Người phạm tội trong tình trạng say do dùng rượu hoặc chất kích thích mạnh khác, thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.”
Do đó dù anh trai bạn thực hiện hành vi trong tình trạng say rượu thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi mà mình thực hiện nếu hành vi cấu thành tội phạm.
Tại sao pháp luật lại quy định người say rượu hay các chất kích thích mạnh khác thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự? Nhà làm luật có giải thích rằng: Trong trường hợp say do dùng rượu hoặc các chất kích thích mạnh khác thì người đó tạm thời không nhận thức và điều khiển được hành vi của mình nhưng trước khi sử dụng chất kích thích họ vẫn là người có năng lực trách nhiệm hình sự và họ tự đặt mình vào tình trạng say nên họ vẫn là người có lỗi. Do đó vẫn phải buộc họ chịu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội trong tình trạng say do dùng rượu hoặc các chất kích thích mạnh khác.
Trong tình huống bạn không nói rõ thông tin về anh trai bạn nên tôi có một số lưu ý như sau:
Về độ tuổi:
Nếu anh trai bạn đủ 16 tuổi trở lên thì phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm
Nếu anh trai bạn từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phải chịu trách nhiệm về tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Về tội phạm rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng sẽ được xác định căn cứ vào hành vi phạm tôi của anh trai bạn thuộc khoản mấy Điều 104.
Nếu anh trai bạn dưới 14 tuổi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự
Về khả năng nhận thức và điều khiển hành vi
Nếu anh trai bạn thuộc trường hợp: “đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình” thì không phải chịu trách nhiệm hình sư. Còn nếu không thuộc các trường hợp trên thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự bình thường.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của TGS cho câu hỏi của bạn. Vì bạn cung cấp thông tin chưa được chi tiết và đầy đủ nên chúng tôi chỉ có thể tư vấn tổng quát cho bạn như vậy. Rất mong nhận được thêm thông tin từ bạn để chúng tôi có thể tư vấn cụ thể, rõ ràng hơn.
